BAGAIMANA ANAK PEREMPUAN MEWARISI

Sebahagian daripada masyarakat beranggapan bahawa anak perempuan tidak sehebat anak lelaki dalam konteks pewarisan harta pusaka. Ini kerana:

a.       Anak perempuan mewarisi harta pusaka secara fardu.

b.   Apabila seorang mati meninggalkan anak perempuan dan anak lelaki, anak perempuan hanya mewarisi setengah (1/2) bahagian berbanding anak lelaki.

Anak perempuan mewarisi secara fardu:

Fardu bermakna bahagian seseorang waris itu telah ditetapkan / ditentukan mengikut hukum faraid. Misalnya 1/2, ¼, 1/3 dan sebagainya. Bagi anak perempuan, telah difardukan bahagian mereka seperti berikut: 

a.  Sekiranya anak perempuan itu seorang diri, bahagiannya 1/2 daripada harta pusaka. Manakala baki 1/2 bahagian lagi untuk waris lain.

Contoh 1:

Si mati meninggalkan hanya seorang anak perempuan sahaja. Waris lain tidak ada. Anak perempuan mewarisi setakat 1/2 bahagian sahaja, manakala bakinya diserahkan kepada baitulmal.

Anak perempuan	½
Baitulmal	½

Contoh 2:

Si mati meninggalkan ibu, isteri, seorang anak perempuan  dan seorang saudara lelaki seibu sebapa. Bahagian anak perempuan tetap ½ bahagian.

		8
Isteri	1/8	1
Anak perempuan	1/2	4
SIB Lelaki	ASABAH	3

b.  Sekiranya anak perempuan itu lebih daripada seorang, bahagian mereka telah ditetapkan sebanyak 2/3 bahagian.

Contoh 3:

Si mati meninggalkan bapa dan dua anak perempuan. Anak perempuan mewarisi sebanyak 2/3 bahagian dan bapa pula mewarisi secara fardu dan asabah. Iaitu bapa mewarisi secara fardu 1/6 bahagian dan sekiranya ada baki setelah diberikan bahagian bapa dan dua anak perempuan, baki itu diberikan kepada bapa.

		6	6
Bapa	1/6 + asabah	1+1	2
Anak perempuan	2/3	4	2
Anak perempuan			2

Anak perempuan mendapat2/3 bahagian ( 4/6 bahagian) dan bahagian itu dibahagi kepada dua. Bermakna setiap anak perempuan mendapat 1/3 atau 2/6 bahagian.

Sekiranya anak perempuan itu lebih daripada dua orang, 2/3 bahagian dibahagikan kepada jumlah anak perempuan. Makin ramai anak perempuan, semakin sedikitlah bahagian setiap orang daripada mereka.

Contoh 4: si mati meninggalkan 5 orang anak perempuan.

		6	30
Bapa	1/6 + asabah	1+1	10
Anak perempuan			4
Anak perempuan			4
Anak perempuan	2/3	4	4
Anak perempuan			4
Anak perempuan			4

Bagi  kes di atas, setiap anak perempuan hanya mendapat 4/30 atau 2/15 bahagian sahaja.

Anak perempuan mewarisi bersama anak lelaki:

Apabila mewarisi bersama anak lelaki, anak perempuan akan mendapat separuh daripada bahagian anak lelaki.

Apabila bersama dengan anak lelaki, cara mewarisi harta pusaka oleh anak perempuan telah berubah daripada mewarisi secara fardu kepada asabah bil-ghairi. Iaitu pembahagian harta pusaka lelaki dan perempuan dengan kadar nisbah 2:1.

Contoh 5:

Si mati meninggalkan seorang anak lelaki dan seorang anak perempuan.

Anak lelaki	2/3
Anak perempuan	1/3

Makin ramai anak yang ditinggalkan oleh si mati semakin sedikitlah bahagian setiap orang anak.

	9	RM90,000
Anak lelaki	2	RM20,000
Anak lelaki	2	RM20,000
Anak lelaki	2	RM20,000
Anak perempuan	1	RM10,000
Anak perempuan	1	RM10,000
Anak perempuan	1	RM10,000

Bagi kes di atas, setiap anak lelaki mendapat 2/9 bahagian, manakala setiap anak perempuan pula hanya mendapat 1/9 bahagian.

Mengapa bahagian anak perempuan separuh bahagian anak lelaki?. Rasionalnya:

1.       Anak lelaki bertanggungjawab menafkahkan isteri dan anak-anak.

2.      Anak lelaki bertanggungjawab menafkahkan kedua ibu bapa yang sudah uzur dan tidak dapat menjana pendapatan sendiri.

3.   Anak lelaki bertanggungjawab menafkahkan saudara perempuannya yang belum berkahwin dan tidak mempunyai pendapatan sendiri sehingga berkahwin.

4.   Anak lelaki bertanggungjawab menafkahkan saudara perempuannya yang kematian suami yang tidak mempunyai pendapatan sendiri sehingga berkahwin lain atau dinafkahkan oleh anak-anaknya.

5.   Anak lelaki bertanggungjawab menafkahkan anak-anak kepada saudara lelakinya yang telah meninggal dunia (anak saudara) sekiranya anak-anak itu tidak mempunyai sumber pendapatan sehingga mereka dapat berdikari.

6. Anak perempuan hanya bertanggungjawab menafkahkan dirinya sendiri dan tidak bertanggungjawab untuk menafkahkan keluarganya. Sekiranya anak perempuan membelanjakan hartanya menafkahkan sesiapa, itu adalah sumbangannya yang sudah tentu balasannya di Sana nanti. Insyaallah.

Anak perempuan mendapat bahagian lebih banyak berbanding saudara lelaki

Bagaimana pun, tidaklah dalam semua kes pusaka waris perempuan mendapat bahagian yang sedikit berbanding dengan waris lelaki. Ada kalanya waris perempuan mendapat bahagian yang lebih banyak seperti dalam kes berikut:

Si mati meninggalkan ibu, isteri, seorang anak perempuan dan seorang saudara seibu sebapa lelaki. Pembahagian seperti berikut;

		24
Ibu	1/6	4
Isteri	1/8	3
1 anak perempuan	1/2	12
1 SIB lelaki	Asabah (baki)	5

Dalam kes di atas, anak perempuan tetap mendapat ½ bahagian iaitu 12/24 bahagian, manakala adik beradik lelaki si mati hanya mendapat 5/24 bahagian sahaja.

Oleh kerana anak perempuan mendapat bahagian yang lebih banyak berbanding waris lain, sewajarnyalah anak perempuan diberi keutamaan dalam  memilikki harta pusaka bapanya.

Sekiranya si mati meninggalkan hanya sebuah rumah kediaman, adalah amat baik dan langkah bijak sekiranya saudara lelaki si mati menyerahkan bahagiannya kepada anak perempuan, sama ada dengan percuma atau dengan bayaran mengikut kaedah ‘Takharuj’, sekaligus mengeratkan hubungan silaturrahim dan kekeluargaan antara adik beradik lelaki dengan anak saudaranya (anak si mati).

Kesimpulannya: Bahagian anak perempuan telah ditentukan iaitu ½ bahagian sekiranya seorang dan 2/3 bahagian sekiranya lebih daripada seorang. Sekiranya bersama anak lelaki, anak perempuan mendapat setengah daripada anak lelaki. Bagaimana pun adakalanya anak mendapat bahagian yang lebih banyak berbanding waris lelaki yang lain.

Wallahuaklam.

PEMBAHAGIAN BARANG KEMAS

Soalan:

Assalamualaikum Ustaz,

Boleh ustaz tolong kirakan bagaimana untuk membahagikan barang kemas pusaka ibu saya mengikut hukum faraid. Faktanya begini:

Ibu telah meninggal dunia seminggu yang lalu. Semalam kami telah berkumpul dan berbincang untuk membahagikan barang kemas yang ditinggalkan oleh ibu.

Untuk makluman ustaz, ibu hanya meninggalkan lima orang anak iaitu dua lelaki dan tiga perempuan; Kasim, Osman, Sabariah, Kamariah dan Rugayah.

Barang kemas yang ditinggalkan oleh ibu disenaraikan seperti berikut dan kami telah mendapatkan harga pasaran bagi setiap satu barang kemas itu sepertimana senarai di bawah:

SENARAI BARANG KEMAS:

BIL	BARANG	HARGA
1	2 gelang RM1670 x 2	RM3,340
2	2 gelang RM1670 X 2	RM3,340
3	Rantai kasar	RM7,716
4	Rantai halus	RM4,823
5	Subang	RM   260
6	Cincin permata	RM   340
7	Loket	RM   420
8	Cincin emas	RM     40
	JUMLAH	RM20,279

Setelah berbincang , kami 5 beradik telah bersetuju barang-barang kemas itu dibahagikan seperti berikut:

1.       Kasim memilih 2 gelang dan sebentuk cincin permata.

2.       Osman memilih seutas rantai kasar dan sebentuk loket.

3.       Sabariah memilih 2 gelang.

4.       Kamariah memilih seutas rantai halus.

5.       Rugayah memilih sepasang subang dan cincin emas.

Masalahnya ustaz, kami tidak tahu bagaimana untuk menyelesaikan kes ini supaya pembahagian dapat dibuat mengikut hukum faraid. Pohon ustaz kirakan bahagian setiap orang daripada kami berdasarkan kepada persetujuan kami untuk memilikki barang kemas itu.

Terima kasih.

JAWAPAN:

Pertama sekali ustaz ingin mengucapkan syabas kepada saudara lima beradik kerana dapat menyelesaikan pembahagian harta pusaka ibu saudara dengan kadar yang agak segera.

Kedua, saya kira saudara 5 beradik telah menjalankan tanggungjawab masing-masing menyelesaikan pembahagian harta pusaka sebaik mungkin dan bertolak ansur dengan memberi peluang untuk memilih barang kemas yang dihajati.

Ketiga, saudara berusaha untuk mendapatkan kaedah pembahagian yang terbaik, mengikut hukum faraid supaya ianya kelihatan adil dan memuaskan hati semua pihak.

Untuk mengira bahagian setiap orang supaya masing-masing mendapat sejajar dengan bahagian yang diperolehi mengikut faraid, hendaklah mengikut langkah-langkah berikut:

PERTAMA:

Mengetahui bahagian setiap orang waris mengikut hukum faraid. Dalam kes ini, si mati hanya meninggalkan dua anak lelaki dan tiga anak perempuan. Mereka mewarisi mengikut kaedah Asabah Bil-Ghairi, iaitu anak lelaki mendapat dua bahagian berbanding anak perempuan. Bahagian mereka seperti berikut:

KASIM	2/7 bahagian
OSMAN	2/7 bahagian
SABARIAH	1/7 bahagian
KAMARIAH	1/7 bahagian
RUGAYAH	1/7 bahagian

Keterangan:

Anak lelaki mendapat 2/7 bahagian manakala anak perempuan mendapat 1/7 bahagian tiap seorang.

KEDUA:

Mengetahui jumlah nilai kesemua barang kemas. Kemudian kirakan berapakah yang akan diperolehi oleh setiap orang waris.

		RM20,279.00
KASIM	2/7 bahagian	RM5,794.00
OSMAN	2/7 bahagian	RM5,794.00
SABARIAH	1/7 bahagian	RM2,897.00
KAMARIAH	1/7 bahagian	RM2,897.00
RUGAYAH	1/7 bahagian	RM2,897.00

Keterangan:

Sekiranya dibahagikan mengikut nilaian, setiap anak lelaki mendapat RM5,794.00, manakala setiap anak perempuan pula mendapat RM2,897.00.

KETIGA:

Kirakan nilai barang kemas yang dipilih /diambil oleh setiap orang waris dan bandingkan dengan nilai yang sepatutnya mereka dapat mengikut hukum faraid. Sekiranya nilai barang kemas yang diambil itu lebih banyak berbanding nilai yang sepatutnya diperolehi, waris itu hendaklah membayar lebihan dan sekiranya nilai barang kemas yang diambil itu kurang daripada nilai yang sepatutnya diperolehi, waris itu berhak menerima bayaran.

Rajah di bawah membantu anda melihat kedudukan siapakah yang mendapat barang kemas yang lebih daripada nilai yang sepatutnya diperolehi mengikut hukum faraid dan siapa pula yang kurang.

BIL	WARIS	BAHAGIAN	PEROLEHAN	BARANG	NILAI	LEBIH/KURANG
1	KASIM	2/7	RM5,794.00	2 gelang Cincin permata	RM3,340 RM340	Kurang RM2,114
2	OSMAN	2/7	RM5,794.00	Rantai kasar Loket	RM7,716 RM420	Lebih RM2,342
3	SABARIAH	1/7	RM2,897.00	2 gelang	RM3,340	Lebih RM443
4	KAMARIAH	1/7	RM2,897.00	Rantai halus	RM4,823	Lebih RM1,926
5	RUGAYAH	1/7	RM2,897.00	Subang Cincin emas	RM260 RM40	Kurang RM2,597

Setelah meneliti rajah di atas, ternyata Osman, Sabariah dan Kamariah memilih barang kemas yang nilainya lebih tinggi berbanding dengan nilai yang sepatutnya mereka perolehi mengikut hukum faraid. Oleh itu mereka hendaklah membayar lebihan itu seperti berikut:

1.       Osman                  RM2,342

2.       Sabariah               RM   443

3.       Kamariah             RM1,926

JUMLAH  RM4,711

Manakala Kasim dan Rugayah pula memilih barang kemas yang kurang daripada nilai sepatutnya mereka dapat. Oleh itu mereka berhak mendapat bayaran seperti berikut:

1.       Kasim                    RM2,114

2.       Rugayah               RM2,597

JUMLAH  RM4,711

Kesimpulannya setiap waris mendapat bahagian masing-masing mengikut faraid:

WARIS	BARANG KEMAS	BAYAR / TERIMA	JUMLAH
KASIM	2 gelang            RM3,340 Cincin permata  RM   340	TERIMA RM2,114	RM5,794.00
OSMAN	Rantai kasar      RM7,716 Loket                RM   420	BAYAR   RM2,342	RM5,794.00
SABARIAH	2 gelang            RM3,340	BAYAR   RM   443	RM2,897.00
KAMARIAH	Rantai halus      RM4,823	BAYAR   RM1,926	RM2,897.00
RUGAYAH	Subang             RM   260 Cincin emas      RM     40	TERIMA  RM2,597	RM2,897.00

Sekian.